مشکلات سامانه مبادلات بازار سرمایه و روشهای به کار گرفته شده در اتاقهای پایاپای در شرایطی این روزها نمود پیدا میکند که پیش از این بسیاری از کارشناسان و اهل فن در مورد نقایص آن هشدار داده بودند. بهنظر میرسد اداره نرمافزار مبادلات در بورسهای اوراق بهادار و کالا و انجام عملیات پایاپای تحت نظارت شرکتهای خارج از مجموعه اجرایی بازار سرمایه مهمترین عامل در تکرار این اتفاقات باشد.
در 2 سال گذشته سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار بارها طرح تشکیل بانک بورس را روی میز شورای بورس و سازمان بورس قرار داده اما متأسفانه برخی وسواسهای بیش از اندازه روند تحقق این برنامه را بهشدت کند کرده است درحالیکه با تاسیس این بانک ویژه، ریسک بازار سایه در استفاده از شبکه پولی خارج از بورس کاهش خواهد یافت و لااقل کلید مشکل احتمالی پیش آمده را در دست مدیران مجموعه بازار سرمایه قرار خواهد داد.
از سوی دیگر درحالیکه تدوینکنندگان قانون جدید بازار اوراق بهادار تلاش میکردند با تفکیک حوزه نظارت ( سازمان بورس) از اجرا ( شرکتهای بورس اوراق بهادار، فرابورس و کالا) کیفیت را در هر 2 بخش ارتقا بخشند، بهنظر میرسد اعمال سلیقهها مانع از تجمیع همه عملیات اجرایی تحت نظارت شرکتهای مجری ( بورسهای کالا، اوراق بهادار و فرابورس )شده است؛ بهطوریکه نرمافزار مبادلات بهعنوان رگ حیات تالارهای بورس کالا و اوراق بهادار همچنان در خارج از مجموعههای اجرایی و با کیفیت پایین اداره میشوند.
با وضع فعلی و اتفاقات پیش آمده 2 راهکار منطقی قابل اجراست. در وهله نخست نهاد ناظر بازار سرمایه باید وسواس بیش از حد در واگذاری مدیریت نرمافزار و سامانه مبادلات سهام و کالا و همچنین صدور مجوز تاسیس بانک بورس را به کنار نهد و حتی در تسریع این روند نقش کاتالیزور را ایفا کند. در مرحله بعد باید سرمایهگذاری بر نرم افزارهای پشتیبان مبادلات و نوشتن سناریو برای مقابله با اتفاقات پیشبینی نشده، در دستور کار سازمان بورس قرار گیرد تا از این پس مدیران اجرایی و نظارتی بازار سرمایه در برابر اتفاقاتی از این دست آچمز نشوند.
***
اما در کنار همه این آرمانها و باورها، آنچه میتوانست در روز بروز این اتفاقات زیباتر و پسندیدهتر باشد، صدور اطلاعیههای شفافکننده مدیران بازار سرمایه، درمورد دلایل توقف بازار و همچنین عذرخواهی از مشتریان بازار سرمایه بود. اما ظاهرا مدیران بازار سرمایه هنوز در این حد برای مشتریان و سرمایهگذاران اهمیت قائل نیستند و این موضوعی است که از همه اتفاقات رویداده ناگوارتر مینماید.